Publicystyka

Dla człowieka pierwotnego piorun był zjawiskiem kultowym, posiadał bowiem moc sakralizacji. Przedmioty i miejsca rażone piorunem uważane były za święte. H. Łowmiański pisał, iż "wszelkie miejsca uderzenia pioruna są w kulturach tradycyjnych traktowane jako hierofania sił nadprzyrodzonych".1 Także u Moszyńskiego czytamy, że drzewa rażone gromem nabierają szczególnej przeciwdemonicznej i...

W czasie zimowego przesilenia, w antycznym Rzymie świętowano Dies Natalis Solis Invicti - Dzień Narodzin Niezwyciężonego Słońca. Było to święto na cześć boga Mitry, którego kult rozpowszechnił się w Rzymie od III w. n. e. Mitraizm pochodzi z północno-wschodniego Iranu ale Mitrę czczono także u innych ludów aryjskich, w Indiach i u Hetytów. W Aweście zwie się go "Panem Niebiańskiego Światła",...

Jak wiadomo, Dziady to święto wywodzące się z przedchrześcijańskiej kultury Słowian i Bałtów. Często święto to wiązane jest ze słowiańskim bogiem zaświatów Welesem. Nie zachowały się jednak źródła, które opisały by dokładnie jak Dziady wyglądały przed chrystianizacją. Etnografowie badający schrystianizowaną kulturę ludową twierdzą, że każde przesilenie i równonoc uważane było kiedyś za czas,...

W zakresie badań nad etnogenezą Słowian, w Polsce dominuje paradygmat archeologii osadniczej, który został opracowany na początku XX wieku przez zniemczonego Mazura, Gustafa Kossinę. W poglądzie tym podkreśla się, że o pochodzeniu etnicznym dawnych ludów, świadczą kultury archeologiczne. Twierdzi się zatem, że wykopane z ziemi artefakty wskazują na przynależność etniczną poszczególnych ludów....

Drzewa od najdawniejszych czasów symbolizowały siłę, długowieczność, zdrowie, a także życie. W kulturach tradycyjnych drzewa były ważnym elementem systemu religijnego. Świadczą o tym choćby gaje kultowe, w których odprawiano obrzędy. Wśród dawnych ludów popularne było składanie ofiar pod drzewami i traktowanie ich, jako miejsca praktyk rytualnych, tj.: modlitw, ślubów, składania przysiąg,...

W obrzędowości ludowej Słowian istnieje święto, które nie zostało w sposób jednoznaczny zaadoptowane przez chrześcijaństwo. To święto Kupały/Sobótka/Kupalnocka. Niejednoznaczne są doniesienia dotyczące pochodzenia nazwy tego święta. Nadal trwają dyskusje, czy nazwa Kupały pochodzi od czynności rytualnej kąpieli, jak to zanotowano w XII wiecznych zapisach, czy też związana była z Bóstwem o tak...

Fragment książki R.D. Jakubowskich z rozdziału o symbolach swastycznych Wokół archaicznej symboliki religijnej narosły liczne, często błędne, bądź nieuzasadnione interpretacje. Kuriozalne w tym jest to, że mimo istnienia odpowiedniego obszaru faktograficznego, interpretacje te w nauce (religioznawstwie, etnologii, archeologii), czy kulturze popularnej urosły do rangi „prawd oczywistych”....

Adrian Leszczyński WPROWADZENIESpór o pochodzenie Słowian w ostatnich latach wszedł w nową fazę. Nowe dziedziny nauk i wynikające z nich wnioski doprowadziły do nowego spojrzenia na zagadnienie pochodzenia Słowian. Dotychczasowe dogmaty oparte o archaiczne tezy archeologów i historyków – zwolenników allochtonicznej teorii pochodzenia Słowian, zostały poddane weryfikacji. Z każdą kolejną pracą...

W pozostałościach religii Indoaryjczyków i Słowian odnaleźć można szereg śladów związanych z rytualnym wykorzystaniem łuku i strzały. Dotyczy to atrybutów Bogów, mitów, ludowych podań i obrzędów. Świadectwa te odnaleźć można w religii starożytnych Pelazgów, Traków, Getów, irańskich i hinduskich Ariów oraz Słowian. Nawiązanie do rytualizmu strzały odnajdziemy u proto-Słowian. Rytualne strzały...

Na Słowiańszczyźnie, w kulturze ludowej znanych jest wiele rodzajów ciast obrzędowych, które odgrywały ważną rolę podczas świąt i zwyczajów dorocznych. Wypieki te różnią się miedzy sobą nazwami, w zależności od regionu i święta, z którym były powiązane. Mamy więc na przykład: kołacz, korowaj, miodownik, busłowy, huski, szyszki, gąski, byśki, szczodraki, nowe latka, kukiełki, inaczej radośniki,...